گژن پین یا پین پیستون خودرو چیست؟ علائم خرابی آن
گژن پین یک قطعه بسیار حساس و مهم در موتورهای احتراقی است که عملکرد صحیح آن، برای عملکرد بهینه موتور ضروری است به دلیل اهمیت آن در زیر بررسی میکنیم.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
گژن پین چیست؟
گژن پین یا پین پیستون یک قطعه فلزی استوانه‌ای شکل و توخالی است که نقش بسیار مهمی در عملکرد موتورهای احتراقی ایفا می‌کند. این قطعه، سر کوچک شاتون را به پیستون متصل کرده و به واسطه آن، نیروی تولید شده در محفظه احتراق به میل لنگ منتقل می‌شود.
وظایف اصلی گژن پین خودرو
- اتصال دقیق و روان: گژن پین به صورت بسیار دقیق و با تلرانس کم در داخل بوش پیستون و سوراخ شاتون قرار می‌گیرد. این دقت، باعث می‌شود که اصطکاک بین قطعات به حداقل رسیده و انتقال نیرو به صورت روان انجام شود.
- حرکت رفت و برگشتی پیستون: هنگامی که مخلوط سوخت و هوا در سیلندر مشتعل می‌شود، نیروی حاصل به پیستون وارد شده و باعث حرکت خطی آن به سمت پایین می‌شود.
- تبدیل حرکت خطی به دورانی: حرکت خطی پیستون، باعث حرکت رفت و برگشتی شاتون می‌شود. سر بزرگ شاتون به میل لنگ متصل است و به دلیل شکل اهرمی شاتون، حرکت خطی به حرکت دورانی میل لنگ تبدیل می‌شود.
- نقش بوش: بوش پیستون، علاوه بر کاهش اصطکاک، از سایش آن و پیستون جلوگیری می‌کند و به عنوان یک یاتاقان عمل می‌کند.
- روانکاری: روغن‌کاری مناسب و بوش آن، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. روغن، علاوه بر کاهش اصطکاک، حرارت تولید شده در اثر اصطکاک را نیز دفع می‌کند
گژن پین یا پین پیستون
ساختار و جنس گژن پین خودرو
معمولاً از فولاد با کیفیت بالا ساخته می‌شود و سطح خارجی آن برای افزایش مقاومت در برابر سایش، سخت‌کاری می‌شود. این قطعه دارای یک سوراخ مرکزی است که به آن اجازه می‌دهد تا حول محور خود بچرخد.
انواع اتصال گژن پین به شاتون و پیستون
به روش‌های مختلفی به شاتون و پیستون متصل می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- نیمه شناور: در این روش، این قطعه در شاتون آزاد بوده و توسط یک پیچ به پیستون متصل می‌شود.
- کل شناور: در این روش، گژن پین در هر دو طرف آزاد بوده و توسط فشار روغن در جای خود نگه داشته می‌شود.
- ثابت: در این روش، به صورت ثابت به یکی از اجزا (شاتون یا پیستون) متصل می‌شود
انواع حرکت گژن پین
- حرکت چرخشی: در داخل بوش پیستون و سوراخ شاتون حول محور خود می‌چرخد. این حرکت چرخشی باعث کاهش اصطکاک و توزیع یکنواخت فشار روی سطوح تماس می‌شود.
- حرکت نوسانی: علاوه بر حرکت چرخشی، به همراه پیستون حرکت نوسانی نیز دارد. این حرکت نوسانی، باعث انتقال نیرو از پیستون به شاتون و در نهایت به میل لنگ می‌شود.
مواد مورد استفاده در ساخت گژن پین
این قطعه معمولاً از فولاد آلیاژی با استحکام بالا و مقاومت به سایش ساخته می‌شود. سطح خارجی آن معمولاً سخت‌کاری می‌شود تا مقاومت آن در برابر سایش بیشتر شود.
عوامل موثر بر عمر گژن پین
- کیفیت مواد: کیفیت مواد اولیه به کار رفته در ساخت این قطعه، به طور مستقیم بر عمر مفید آن تأثیر می‌گذارد.
- دقت ساخت: دقت در ساخت و پرداخت سطحی این قطعه، باعث کاهش اصطکاک و افزایش عمر مفید آن می‌شود.
- روانکاری: استفاده از روغن مناسب و روانکاری منظم، از عوامل بسیار مهم در افزایش عمر مفید گژن پین است.
- بارگذاری: میزان بارگذاری وارده بر گژن پین، به طور مستقیم بر عمر مفید آن تأثیر می‌گذارد.
- دما: دمای بالای کارکرد موتور، باعث کاهش عمر مفید گژن پین می‌شود.
اهمیت روغن‌کاری گژن پین خودرو
- کاهش اصطکاک: روغن‌کاری باعث کاهش اصطکاک بین گژن پین و بوش پیستون می‌شود و در نتیجه، سایش قطعات کاهش می‌یابد
- کاهش دمای قطعات: روغن‌کاری باعث خنک شدن قطعات شده و از افزایش دمای بیش از حد آن‌ها جلوگیری می‌کند.
- افزایش عمر مفید موتور: روغن‌کاری مناسب، عمر مفید موتور را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
روش‌های روغن‌کاری گژن پین خودرو
روش روغن‌کاری آن بسته به نوع طراحی موتور و نوع اتصال گژن پین به شاتون متفاوت است. به طور کلی، دو روش اصلی برای روغن‌کاری آن وجود دارد:
روغن‌کاری تحت فشار:
- کانال‌های روغن: در برخی موتورها، کانال‌های روغن در داخل شاتون تعبیه شده است که روغن را به صورت تحت فشار به گژن پین می‌رسانند.
- پمپ روغن: پمپ روغن، روغن را از کارتر به سمت کانال‌های روغن در شاتون پمپاژ می‌کند.
- مزایا: روغن‌کاری یکنواخت و کامل گژن پین
- معایب: پیچیدگی سیستم روغن‌کاری
روغن‌کاری پاششی:
- پاشش روغن: در این روش، روغن از طریق سوراخ‌هایی که در نزدیکی آن تعبیه شده است، به صورت پاششی روی آن اسپری می‌شود.
- مزایا: سادگی سیستم روغن‌کاری
- معایب: ممکن است روغن‌کاری به اندازه روش تحت فشار کامل نباشد.
عوامل موثر بر روغن‌کاری گژن پین
- نوع روغن: استفاده از روغن موتور با کیفیت و مناسب برای موتور، بسیار مهم است.
- فشار روغن: فشار روغن در سیستم روغن‌کاری، بر روی کیفیت روغن‌کاری آن تاثیرگذار است.
- دبی روغن: میزان روغن عبوری از سیستم روغن‌کاری، باید متناسب با نیاز موتور باشد.
- طراحی سیستم روغن‌کاری: طراحی مناسب سیستم روغن‌کاری، تضمین‌کننده روغن‌کاری مناسب گژن پین است.
علائم روغن‌کاری ناکافی گژن پین
- افزایش صدای موتور: یکی از اولین علائم روغن‌کاری ناکافی آن ، افزایش صدای موتور و ایجاد صدای تق‌تق است.
- کاهش قدرت موتور: روغن‌کاری ناکافی می‌تواند باعث افزایش اصطکاک و در نتیجه کاهش قدرت موتور شود.
- افزایش دمای موتور: دمای بالای موتور می‌تواند نشانه‌ای از روغن‌کاری ناکافی آن باشد.
- مصرف بیش از حد روغن: در صورت وجود نشتی روغن یا سایش بیش از حد قطعات، ممکن است شاهد مصرف بیش از حد روغن موتور باشیم.
- توجه: برای اطمینان از روغن‌کاری مناسب آن ، بهتر است به طور مرتب سطح روغن موتور را چک کرده و از روغن موتور با کیفیت و مناسب استفاده کنید. همچنین، در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی در موتور، باید به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید.
دلایل خرابی گژن پین خودرو
برخی از مهم‌ترین دلایل خرابی آن عبارتند از:
- بارگذاری بیش از حد: کارکرد موتور در دورهای بالا و تحت بار سنگین، باعث اعمال تنش‌های تکراری و خستگی این ماده می‌شود.
- کیفیت پایین مواد: استفاده از مواد با کیفیت پایین یا دارای ناخالصی، مقاومت آن را در برابر خستگی کاهش می‌دهد.
- روغن‌کاری نامناسب: کمبود روغن، استفاده از روغن نامناسب یا مسدود شدن مجاری روغن‌رسانی، باعث افزایش اصطکاک و سایش آن می‌شود.
- ذرات خارجی: ورود ذرات خارجی مانند خاک یا فلز به داخل موتور می‌تواند به عنوان ساینده عمل کرده و باعث خرابی آن شود.
- طراحی نامناسب بوش: اگر بوش پیستون به اندازه کافی سخت یا صاف نباشد، باعث سایش سریع گژن پین می‌شود.
- نفوذ آب به روغن: ورود آب به روغن موتور می‌تواند باعث ایجاد خوردگی در این قطعه شود.
- استفاده از مواد افزودنی نامناسب: استفاده از مواد افزودنی نامناسب در روغن موتور می‌تواند به سطح گژن پین آسیب رسانده و باعث خوردگی شود.
- تنظیم نبودن فاصله بازی: تنظیم نبودن فاصله بازی بین گژن پین و بوش پیستون، باعث افزایش اصطکاک و سایش می‌شود.
- آسیب دیدن در هنگام نصب: ضربه زدن به این قطعه در هنگام نصب یا استفاده از ابزار نامناسب می‌تواند باعث ترک خوردگی یا شکستگی آن شود.
علائم خرابی گژن پین خودرو
- صدای غیرعادی موتور: صدای ضربه یا تق‌تق از موتور می‌تواند نشانه خرابی گژن پین باشد.
- لرزش موتور: خرابی گژن پین باعث عدم تعادل در حرکت قطعات موتور شده و لرزش آن را افزایش می‌دهد.
- کاهش قدرت موتور: خرابی این قطعه می‌تواند باعث کاهش قدرت موتور و افزایش مصرف سوخت شود.
- دود آبی رنگ از اگزوز: در صورت ورود روغن به محفظه احتراق به دلیل خرابی گژن پین، دود آبی رنگی از اگزوز خارج می‌شود.
پیشگیری از خرابی گژن پین خودرو
- استفاده از روغن مناسب: از روغن موتور با کیفیت و مناسب برای موتور خود استفاده کنید.
- تعویض به موقع روغن: روغن موتور را در فواصل زمانی مشخص تعویض کنید.
- کنترل سطح روغن: به طور مرتب سطح روغن موتور را چک کنید.
- اجرای سرویس‌های دورهای: سرویس‌های دورهای موتور را به طور منظم انجام دهید.
- اجتناب از بارگذاری بیش از حد موتور: از کارکرد طولانی مدت موتور در دورهای بالا و تحت بار سنگین خودداری کنید.
دراین مقاله گژن پین یا پین پیستون خودرو و علائم و خرابی آن رابررسی کردیم و این مطالب ، توسط یدک شاپ ارائه شده است .در صورت بروز هر گونه مشکل یا نظر و پیشنهاد کامنت بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید